HCA - pytania i odpowiedzi Na stronie Internetowej Duńskiego Centrum H.C.Andersena publikowana jest lista pytań i odpowiedzi dotyczących osoby HCA. Autorem listy jest Lars Bo Jensen, który we współpracy z Johanem de Myliusem, Solveig Brunholm i Muzeum Miasta Odense (Odense Bys Museer) opracował ją dla nieistniejącej już strony internetowej www.hca2005.dk. Lista nosiła tytuł Q&A (questions and answers - pytania i odpowiedzi). Większa część pytań została sformułowana przez Mikkela Stjernberga (HCA2005). Kilka pytań zostało dodanych później przez odwiedzających wymienioną stronę. (Lars Bo Jensen 13.03.2006) Czy HCA był synem króla? Nie. Ta miła historyjka pojawiała się wielokrotnie w różnych publikacjach. Pomysł o królewskim pochodzeniu HCA jest jednak stanowczo odrzucany przez wszystkich, którzy są w posiadaniu głębszej wiedzy na temat HCA i / albo duńskiego domu królewskiego. Jakiego wzrostu był H.C. Andersen? 185 cm. Ile ważył? Tego nie wiemy, ale wiemy, że był szczupły! Jaki kolor miały jego oczy? Najbliższe określenie, to szaroniebieskie, ciemne. To, na co inni zwracali przedewszystkim uwagę, to duży nos i głęboko osadzone małe oczy. Czy pił alkohol? Wszystko, ale z umiarem, piwo, wino, portvin. Sam nie podkreśla szczególnego zamiłowania do określonego trunku, dlatego trudno odpowiedzieć na to pytanie. Pisał z dużym zachwytem o piwie produkowanym w browarze Albani w Odense (w liście z 15/7 1847 do Doroty Melchior): " Tu w Bregentved podają "piwo-Albani", jest chyba z Odense, ale sprowadzone z Kopenhagi, sądzę, że z dużej Wyprzedaży-Piwa na ulicy Larslaistræde. Hrabina i ja pijemy to piwo, i brakuje mi słów na wyrażenie mojego zachwytu tym napojem, nie jest tak mocne jak porter, który pije panienka Anna, nie ma też smaku spirytusu, które jest w bawarskim piwie, ... " Czy nosił perukę? Nie - ale miał kręcone włosy. Czy miał sztuczną szczękę? Tak. Otrzymał nową szczękę 18. marca 1873. Ostatni ząb stracił 19. stycznia po wielu latach spędzonych w towarzystwie okropnego bulu zębów. Baśń “ Tante Tandpine” z 1872 traktuje zarówno o bółu zębów jak i o sztucznej szczęce. Jaki numer miały jego buty? Prawidła do butów HCA mają 33 cm długości (obiekt muzealny w Domu H.C. Andersena w Odense), co odpowiada butom z numerem pomiędzy 47 i 50. Czy miał odciski? Tak. W dzienniku z podróży po Włoszech (piątek 7. marca 1833) pisze o wycieczce:” Moje buty, które skurczyły się pod wpływem wody z jeziora, są o wiele za ciasne, moje odciski - oj, to była prawdziwa tortura, a przecież musiałem iść naprzód !" Czy bał się wody? Nie. HCA naukę pływania rozpoczął w 1838. Czego nie lubił najbardziej? Ognia, pożaru i małostkowości. Które kraje odwiedzał najchętniej? Włochy, Niemcy, Francję, Szwajcarię i Szwecję. Jakich pisarzy czytał? HCA czytał bardzo dużo, zarówno duńskich jak i zagranicznych autorów. Byłoby łatwiej odpowiedzieć na pytanie czego nie czytał. A więc już jako dziecko czytał Holberga, potem, w związku ze swoim wykształceniem, czytał klasycznych autorów, np. Horacjusza i Arystofanesa. Pomiędzy jego najważniejszymi, wczesnymi literackimi źródłami inspiracji i wzorów twórczych znajdują się przedewszystkim: Anglicy - Walter Scott i William Shakespeare; Niemcy - E.T.A.Hoffmann, Heinrich Heine, Jean Paul, Ludwig Tieck, Adelbert von Chamisso i Johann Wolfgang Goethe. Wśród duńskich twórców literatury należy wymienić Adama Oehlenschlägera i Steena Steensena Blichera. Ponad to należy wymienić cały szereg twórców, którzy odegrali szczególną rolę w rozwoju talentu HCA, są to m.in. Anglicy - lord Byron, Charles Dickens i kapitan Marryat; Francuzi - Alfred de Vigny i Alexandre Dumas starszy; Szwedzi - Fredrika Bremer, Atterbom i Bellman oraz Duńczycy - Hans Adolph Brorson, Jens Baggesen, Christian Winther, Carsten Hauch, Henrik Hertz, Johan Ludvig Heiberg, Frederik Paludan-Müller, Carl Bagger, Carl Bernhard, B.S. Ingemann, Thomasine Gyllembourg, Søren Kierkegaard i inni. Jaki typ muzyki lubił najbardziej? Szczególnie interesowała go opera. Jakich kompozytorów znał osobiście? Duńscy, alfabetycznie: Bredal, Ivar Fr. (1800-64) Gade, Niels W. (1817-90) Glæser, Franz(1798-1861) Hammerich, Asger (1843-1923) Hartmann, J.P.E. (1805-1900) Heise, Peter (1830-79) Helsted, Edvard ( 1816-1900) Holm, Vilhelm (1820-86) Horneman, C.F.E. (1840-1906) Kuhlau, Fr. (1786-1832) Liebmann, Axel (1849-76) Lumbye, H.C. (181&74) Matthison-Hansen, Gottfred (1832–1909) Paulli, H.S. (1810–91) Rung, Henrik (1807–71) Weyse, C.E.F. (1774-1842) Zagraniczni, alfabetycznie: Brahms, Johanes (1833-97, Niemcy) Cherubini, Luigi (1760-1842, Włochy-Francja) Dreyschock, Aleksander ( 1818-69, Czechy) Grig, Edvard (1843-1907, Norwegia) Henselt, Adolf (1814-89,Niemcy) Hgg, J.A. (1850-1928, Szwecja) Jesephson, Jacob Axel ( 1818-80, Szwecja) Kalkbrenner, Friedrich (1788-1849, Niemcy-Francja) Lachner, Ignaz(1807-95, Niemcy) Lindblad, Adolf Fredrik ( 1801-78, Szwecja) Liszt, Franz ( 1811-86, Węgry) Mandelssohn-Bartholdy, Felix (1809-47, Niemcy) Mayerbeer, Giacomo (1791-1864, Niemcy-Francja) Rossini, Giacomo (1792-1868, Włochy) Schmitt, Aloys (1788-1866, Niemcy) Schumann, Robert (1810-56, Niemcy) Spohr, Ludwig (1784-1859, Niemcy) Verhulst, J.J.H. (1816-91, Holandia) Wagner, Richard (1813-83, Niemcy) Weber, Carl Maria (1786-1826, Niemcy) Jakimi politykami był zafascynowany (ewent. znał osobiście)? H.C. Andersen był, podobnie jak wielu w jego czasie, zafascynowany Napoleonem Bonaparte (1769-1821). Znał i cenił (gehejmestatsminister) hrabiego Conrada Rantzau-Breitenburga (1773-1845), który przyczynił się do tego, że H.C. Andersen zgodnie z królewską rezolucją otrzymał roczne stypendium w wysokości 400 rigsdali (dukatów). H.C. Andersen odwiedzał hrabiego wiele razy w jego zamku Breitenburg, i zadedykował mu rozdział o Włoszech w książce z podróży “ En Digters Bazar” (1842). Podziwiał też przyjaciela z dzieciństwa, Orlę Lehmanna (1810-70), który stał się wybitnym liberalnym politykiem oraz króla Christiana VIII. (1786- 1848, panował od 3.12.1839 do 20.02.1848). Jaki był jego stosunek do kolei żelaznej? HCA był jednym z pierwszych, którzy zdecydowali się na podróż pociągiem (10. listopada 1840, z Magdeburga do Lipska). Pisał o tym przeżyciu (w opisie podróży En Digters Bazar, rozdział "Jernbanen" (Kolej żelazna), 1842) i od tego momentu stał się wiernym użytkownikiem kolei żelaznej. Jaki był jego stosunek do techniki? HCA był bardzo zainteresowany rozwojem techniki. Był zafascynowany nowymi odkryciami, takimi jak jak kolej żelazna, telegraf czy fotografia, był jednym z pierwszych, którzy gotowi byli na wypróbowanie wszystkiego: " Codziennie trochę kłócę się z Ingemannem o to, jakie znaczenie mają wynalazki, ponieważ on stawia poezję o wiele wyżej niż naukę, a ja, przeciwnie. On przyznaje, że nasz czas jest wielkim czasem odkrywców, ale że dotyczy to tylko tego, co mechaniczne, tego co materialne, i że to właśnie panoszy się wszędzie; ja traktuję to (co techniczne) jako konieczne nośniki tego, co duchowe, wielkie konary, na których poezja może umieścić swój kwiat. " (z listu do Henrietty Wulff, 5. czerwca) Jaki był jego stosunek do fotografii - techniki rejestrowania obrazu odkrytej w czasie jego życia? Duży podziw. Był fotografowany wiele razy w czasie swojego życia. Czy potrafił jeździć na rowerze? Nie. Roweru nie wynaleziono jeszcze, jako powszechnego środka transportu w czasie życia HCA, dlatego nie mógł próbować jazdy na rowerze. Czy potrafił jeżdzić konno? Tak, m.in. jechał konno 24. lutego 1834 na Vezuwiusz w towarzystwie Henrika Hertza. Dosiadał konia także w czasie podróży po Szwajcarii w 1855 i w Maroku w 1862. Jaką porę roku lubił najbardziej? Najbardziej lubił lato, podobnie jak większość ludzi, ale potrafił dostrzec piękno we wszystkich porach roku. Jesień ze swoimi płonącymi kolorami, tuż przed zimowym, przypominającym śmierć stanem, odbierał jako szczególnie poetycką. Czy był człowiekiem typu -A, czy -B? Nie można jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie. Potrafił wstać o 2 w nocy, aby zdążyć na dyliżans, i był w stanie pracować do późna w nocy. Przede wszystkim należy podkreślić, że był bardzo energiczny, posiadał ogromną wolę życia. Kiedy trzeba było wstawać z łóżka, wstawał. Czy lubił przygotowywać jedzenie? Tego po prostu nie robił. Zawsze jadł jako lokator w domach, w których wynajmował pokój/pokoje, w hotelach, restauracjach i jako gość. Ponad dziewięć lat życia spędził w podróżach, w Kopenhadze często zmieniał adresy, mieszkał w hotelu albo w wynajętych pokojach, nigdy nie miał wlasnego mieszkania. Nie miał nawet własnego łóżka (łóżko kupił sobie dopiero kilka lat przed śmiercią). Czy był leniwy? Nie! H.C. Andersen podróżował przez życie i po świecie pełen fantastycznej energii. Był również bardzo produktywny artystycznie. Czy był dużym dzieckiem? Tak, ale nie był dziecinny. Rozumiał dzieci lepiej niż większość dorosłych, i przez człe życie nie opuszczała go fantazja. W takim sensie posiadał duszę dziecka. Większość tego, co napisał jest kierowana do dorosłego czytelnika, nawet to, co także przeznaczone jest dla dzieci. Jego twórczość traktuje w najwyższym stopniu problemy "dorosłych". Czy miał rodzeństwo, i jakie były jego losy? Miał starszą przyrodnią siostrę, która miała na imię Karen Marie (u. 22. września 1799). Wychowywana przez babcię H.C. Andersena, po zamążpójściu matki HCA, Karen Marie zostaje przekazana na wychowanie poza rodziną. Jako "ślepy pasażer" jedzie do Kopenhagi w listopadzie 1822, aby odwiedzić HCA, który w tym czasie był już w szkole w Slagelse. Karen Marie zarabia w Kopenhadze na praniu ludziom bielizny. Odwiedza HCA jeden raz w 1842, umiera 18. listopada 1846 Czy lubił dzieci? Tak, bardzo lubił dzieci. Jego szczególne rozumienie dziecięcego pojmowania świata jest widoczne w jego baśniach. Unikał fizycznego kontaktu z dziećmi, nie chciał, aby siedziały mu na kolanach, kiedy czytał, albo opowiadał baśnie. Cytat z listu, który H.C.Andersen napisał do małej Charlotty (Charlotte Melchior 1871- 1926) 23. kwietnia 1875, pokazuje w pewnym stopniu, jak żywo i dziecinnie zwracał się do dzieci: "Tu w Kopenhadze spadł grad wielkości główek kapusty, Her i Kjøbenhavn faldt Hagel så store som Kaalhoveder, i śnieg pruszył tak, że pomyślałem: Teraz Charlotte skubie te wszystkie białe kury i Køge i posyła je w górę do chmur, i piórka mogą sypać na Høibroplads, Nyhavn, i gdzie tam mieszkają ludzie, którzy myślą o Charlocie." (Bille og Bøgh: Listy od H.C. Andersen, Aschehoug 2000, s. 921). List jest podpisany "Twój przyjaciel H.C. Andersen". Czy dzieci go lubiły? Tak. Baśń Den lille Idas Blomster (Kwiaty małej Idy), w której młody student opowiada małej Idzie, jest znaczące dla tego rozumienia i ciepła, które istniało pomiędzy H.C. Andersenem i wieloma z tych dzieci, które znał. Dzieci bardzo lubiły słuchać opowiadajacego Andersena i patrzeć jak robi dla nich papierowe wycinanki. Wykonywał też całe książki z obrazkami dla dzieci (m.in. dla Rigmor, Astrid i Christine Stampe, Hans Christian Ørsted (wnuk fizyka H.C. Ørsteda), Agnety Lind, Marie Henriques i Charlotty Melchior). Czy uprawiał jakiś sport? Nie uprawiano w tym czasie sportu. Życie było w mniejszym stopniu "siedzące", bo nie dysponowano tym,i wszystkimi środkami pomocniczymi, jakie są do dyspozycji dzisiaj. Andersen był bardzo aktywnym człowiekiem, który m.in. wędrował wiele w czasie swoich podróży, i także potrafił przemierzać pieszo wiele kilometrów w Danii - np. z Kopenhagi do Slagelse 5. stycznia 1823! Czy H.C. Andersen był przyjacielem kobiet? I tak i nie. Nigdy nie rozbudził wzajemnego miłosnego uczucia u żadnej kobiety. Był fajtłapą i trochę niepewnym czlowiekiem. Tak niepewnym, że niektórzy posądzali go o homoseksualizm. Spotkał kilka kobiet, które traktowały go jako pociągającego mężczyznę. Podczas podróży po półwyspie Jylland w 1830 pisze w liście do swojego przyjaciela Edwarda Collina, że: "... ta kobieta, która przyszłaby sama do mnie i oświadczyła miłość, straciłaby w moich oczach, nie podobają mi się specjalnie te egzaltowane damy, pomimo, że krążą dookoła mnie. " Był szanowany przez wiele lat swojego życia jako wielki, pełen sukcesu, twórca. Np. w liście do Edvarda Collina (1835) opowiada, że te młode damy, które wszystkie czytały o Larze i Flaminii w jego przełomowej powieści Improvisatoren (Improwizator), "gromadzą się dookoła poety ". W 1845 był gościem Fr. Wilhelma IV. af Preussen. Johan de Mylius w swojej biografii “ H.C. Andersens liv. Dag for dag.” (Aschehoug 1998), pod rokim 1845, 17. grudnia pisze, że "H.C. Andersen jest wielkim magnesem w berlińskim życiu towarzyskim - i on sam o tym dobrze wie i bardzo się ceni. Wielu artystów i osobistości związanych z kulturą zapraszało gości aby spotkać HCA, ale on nie pojawiał się." Czy H.C. Andersen napisał baśń albo wiersz o wietrze północy? W baśni “ Paradisets Have " ( Rajski ogród ) (z Eventyr, fortalte for Børn, 2. række, 2. hæfte 1839) wystepuje zarówno wiatr północny, wschodni, optræder både norden-, østen, południowy i zachodni. Co H.C.Andersen sądził o swoim wyglądzie? W wierszu "Aftenen" (Wieczór) z 1827 (H.C. Andersen. Samlede Digte, s. 82-83), HCA pisze o sobie jako o "długim człowieku", o "bladej twarzy", z "nosem wielkim jak armata", z "małymi oczkami jak zielone groszki", i dalej pisze o sobie jako "szaleńcu, kochanku albo poecie". H.C. Andersen jest znany jako "Den fynske nattergal - Słowik Fionii", ale co śpiewał jako dziecko? H.C. Andersen głównie improwizował swoje pieśni, zarówno tekst jak i melodię. Jego pierwsze spotkanie z poezją miało miejsce u sąsiadki z naprzeciwka (ulica Munkemøllestræde) pani Bunkeflod, której zmarły mąż, pastor Hans Christian Bunkeflod, m.in. napisał kilka dowcinych tekstów. H.C.Andersen śpiewał u pani Bunkeflod, ale czy śpiewał teksty napisane przez jej męża, nie wiadomo. W teatrze Odense HCA widział w 1813 romantyczno-komiczną operę Ferdinanda Kauersa Das Donauweibchen. Zaczął śpiewać melodie z Das Donauweibchen ze swoimi własnymi tekstami, na które składała się mieszanka duńskich i niemieckich wyrazów.Póżniej nauczył się tekstów, ale używał własnych melodii. Kiedy przybył do Kopenhagi aby znależć szczęście, odwiedził tancerkę baletową Anne Margrethe Schall i odegrał fragmenty kobiecej roli z pieśni Cendrillon lub Den lille grønne Sko (Mały, zielony bucik), który widział dwa razy w teatrze w Odense. Nigdy nie czytał tekstu, dlatego improwizował tekst i melodię. Tańczył w skarpetkach i używał cylindra jako tamburyny. Występo n ie zakończył się sukcesem .... Jako dorosły śpiewał od czasu do czasu nastepujące pieśni, sam albo z publicznością, przy akompaniamencie pianina: Barcarolen z pieśni 'Marie' Hérolda Kong Christian (Król Christian) Te voglio bene assaje (napolitańska pieśń ludowa) Kong Frederik den Sjette (Danmark, deiligst Vang og Vænge) Lille Viggo (Mały Viggo) Gurre Do trzech ostatnich H.C.Andersen napisał teksty. Te voglio, Kong Frederik den Sjette i Gurre nazywał "soimi paradnymi rumakami" (Dzienniki II, s. 195). Jakie było znaczenie H.C. Andersena dla całego świata, i szczególnie dla Danii? Trudno odpowiedzieć na to pytanie nie zapisując wielu stron papieru. To, co należy podkreślić przede wszystkkim, to fakt, że HCA jest najbardziej znanym na świecie twórcą literatury, (tylko Biblia jest tłumaczona na więcej języków). HCA jest czytany przez wszystkie chińskie dzieci w szkołach, i ogólnie biorąc jest bardzo znany i ceniony w Chinach i Japonii. Można powiedzieć, że podobnie jak filozof Søren Aabye Kierkegaard (1813-1855), HCA potrafi coś szczególnego - przemienić myśl w opowiadanie. W specjalny nordycki, melancholijny i równocześnie dowcipny sposób. Jego baśnie są filozoficzne, i równocześnie są opowiedziane z fantastyczną radością opowiadania, tryskające fantazją, pięknym i wyrafinowanym językiem. W odróżnieniu np. od filozofii francuskiej, której nie wolno być zabawną, gdzie baśnie opowiadają mity w większym stopniu niż filozofują, i oczywiście są pozbawione fnezjii Andersena. Baśnie HCA także potrafią coś szczególnego - potrafią przemawiać w tym samym czasie do dzieci i do dorosłych, dzięki wielu warstwom tekstu. Jaki był jako człowiek? Był szczodry. Obawiał się ognia i pożaru. Mia kilka zmartwień, ale decydował się mimo to całkiem odważnie podróżować poświecie. Podróże łączyły się w tym czasie z wieloma niebezpieczeństwami. Cała jego kariera w pierwszym okresie wymagała wielkiej odwagi. Mając 14 lat wybrał się do Kopenhagi nie mając ani pieniędzy ani kontaktów. Był próżny i w takim stopniu przewrażliwony, że jego otoczenie (szczególnie członkowie tej trochę "suchej" rodziny Collin) odbierało go czasami jako śmiesznego i nie do zniesienia. Nie miało to znaczenia w kontaktach z bardziej kosmopolityczną rodziną Melchiorów i innymi "otwartymi duchami", jak np. H.C. Ørsted, B.S. Ingemann, Bertel Thorvaldsen, Bjørnstjerne Bjørnson i in. Ile języków znał H.C.Andersen? Oczywiście poza duńskim radził sobie całkiem nieźle z niemieckim. Poza tym mówił trochę po włosku, francusku i angielsku. Trudno ocenić w jakim stopniu posługiwał się tymi językami, jego niemiecki był dobry, ale z błędami, które były odbierane jako urokliwe, a nie irytujące. Przez całe życie utrzymywał ogromnie wiele niemieckich kontaktów, był więc zmuszony do używania tego języka. Jego francuski był także dosyć dobry, angielski natomiast był okropny.