“Mały pisarz, mały ból zębów; wielki pisarz, wielki ból zębów.” - HCA
.
Wszystkie teksty, które wyszły spod pióra H.C. Andersena mają charakter poezji pisanej prozą. Niezrozumiałym jest dla mnie fakt, że w tłumaczeniach jego tekstów na wiele języków świata nie biorą udziału uznani poeci w językach docelowych. Wyobraźmy sobie, że Shakespeara tłumaczy bardzo zdolny polski inżynier, tylko dlatego, że spędził 30 lat w Wielkiej Brytani, I DOBRZE ZNA OBA JĘZYKI! Wrzask protestu obudził by nawet śpiącego w Tatrach zaklętego rycerza! A przecież Hamlet Shakespera, to Hansa Christiana Andersena Dziewczynka z zapałkami , i Ksieżniczka na groszku , i Nowe szaty króla , i Słowik , i Królowa Śniegu , i ...
H.C. Andersen napisał 6 powieści, które odróżniały się od popularnych historycznych powieści np. B.S. Ingemanna. Były to powieści współczesne łamiące wiele ustalonych reguł w literaturze, torujące drogę do niewypróbowanych "modeli" konstrułowania powieści. HCA liczył, że to właśnie one przyniosą mu sławę. Swoją pierwszą powieść pt. " Improwizator " (Improvisatoren), wydaje w roku 1835, w tym samym roku, w którym ukazuje się pierwszy zbiór jego baśni. Prawie równocześnie " Improwzator " ukazuje się w Niemczech po niemiecku i zostaje bardzo dobrze przyjęty. W krótkim czasie po debiucie powieściowym w Danii i w Niemczech, przetłumaczono jego pierwszą powieść na szereg innych języków. Andersen zaistniał w Europie najpierw jako autor powieści, dopiero później jako baśniopisarz. Jego trzecia powieść "Tylko grajek" (" Kun en Spillemand ", 1837) stała się wielkim hitem nie tylko w Niemczech, ale również w Holandii i w Szwecji. W Danii powieść ta spotkała się z krytyką, m.in. Soeren Abye Kierkegaard zadebiutował literacko rozbudowaną krytyką tej powieści - de facto krytyka jej autora. Pozostałe powieści HCA, to: “ O.T.” (1836); “ De to Baronesser”, (1848) “ At vare eller ikke vare ", (1857, “ Lykke-Peer ”, (1870).
Rękopis “ Księżniczki na groszku” , (1835)
Andersen napisał trzy autobiografie. Pierwsza, zwana “ Levnedsbogen” , napisał już w 1832 roku miała charakter prywatnej korespondencji. Nie została skończona, odnaleziona i wydana dopiero w roku 1926. Druga to " Das Märchen meines Lebens ohne Dichtung ", stała się materiałem wyjściowym do napisania duńskiej autobiografii " Baśń mojego życia " " Mit Livs Eventyr " z 1855, która weszła do jego duńskiego wydania dzieł zebranych " Samlede Skrifter ", które zaczęły wychodzić od 1853. Kiedy 10-tomowy wybór jego dzieł, " Author's Edition ", miał się ukazać w Ameryce w 1869-71, HCA zaktualizował " Mit Livs Eventyr " szeregiem informacji - rok po roku - aż do 1867.
Andersen napisał 5 wspomnień z podróży, które najczęściej omawiane są jako dziennikarka na bardzo wysokim poziomie. W rzeczywistości, to poeta maluje swoje poetyckie obrazy reagując na otaczający go świat jak poeta, a nie jak dziennikarz. Opisy podróży są poezją pisaną prozą: “Skyggebilleder af en Reise til Harzen og det sachsiske Schweiz etc .”, (1831); “ En Digters Bazar”, (1842); “ I Sverrig”, (1851); “ I Spanien” (1863); “ Et Besog i Portugal 1866”, (1868). HCA jest również autorem szeregu szkiców i artykułów m.in. " Silkeborg ", (1853), " Skagen ", (1859), " Et besog hos Charles Dickens i Sommeren 1857 ", (1860).
H.C. Andersen - kosmopolityczny improwizator H.C. Andersen opisywał swoje życie podwójnie - w dziennikach i almanachach ("Skriv- og Reise- Calendere"), w których przez wiele lat opisywał każdy dzień; pojedyncze wyrazy, skróty myślowe dot. ludzi, posiłków, oglądanych sztuk w teatrach, dolegliwości. Almanachy obejmujące lata 1833-73 zostały współcześnie wydane jako dodatek do dziesięciu tomów dzienników. HCA rozpoczął stosować almanachy (lub kalendarze) regularnie od 1833/1834.Trudno wyobrazić sobie szerszy krąg czytelników zainteresowanych materiałem źródłowym almanachów HCA. Przede wszystkim z powodu nieczytelnego pisma, często stenograficznego zapisu, luźnych, krótkich notatek uniemożliwiających płynny kontakt z tekstem. Almanachy zawierają wiele cennych informacji o życiu codziennym poety zarówno w Danii jak i poza jej granicami, o rytmie pracy, jego dziełach. Almanchy stanowią wspaniały materiał uzupełniający lekturę dzienników, które HCA prowadził aż do roku 1861, przede wszystkim podczas podróży zagranicznych (29 w ciagu całego życia). Wyjątek stanowią "Dziennik szkolny" ("Skoledagbogen"), opisy kilku pobytów w duńskich dobrach ziemskich (które odwiedzał w drodze powrotnej, albo rozpoczynając kolejną zagraniczną podróż) oraz pojedyncze notatki z okresów spędzonych w Kopenhadze. Od 1860 i potem od 1863 w dziennikach HCA pojawiają się bogate i bardzo szczegółowe opisy codziennego życia, podczas kiedy notatki w almanachach stają się coraz bardziej skąpe. Almanachy HCA dają nam możliwość wglądu w życie poety w Kopenhadze w latach od 1838 do początku 1860, a więc w jego lata dojrzałe, i w okres najbardziej produktywny w jego życiu - przede wszystkim jako autora dramatów. Almanachy prowadzone w czasie podróży zagranicznych są bardzo oszczędne i sumaryczne - mają charakter notatek robionych w celu późniejszego wykorzystania do pisania dzienników, których HCA z różnych powodów nie mógł prowadzić codziennie.
źródło: Biblioteka Królewska
Andersen napisał lub opracował prawie 30 sztuk teatralnych o bardzo różnym charakterze. Pisał teksty do studenckich rewii, w których sam występował jako aktor, pisał sztuki dla Teatru Królewskiego i od roku 1849 dla nowozałożonego teatru ludowego Casino w Kopenhadze. Z jego tekstów operowych należy wymienić tekst do jego i J.P.E. Hartmanna opery " Liden Kirsten " wystawionej pierwszy raz 1846, opery, która stała się w pewnym sensie duńską operą narodową aż do czasu " Maskerade " w 1906, Carla Nielsensa. Andersenowi udało się namówić Franza Liszta do wystawienia " Liden Kirsten " w teatrze w Weimarze 1856 (niemiecki tytuł: " Klein Karin "). .
H.C. Andersen "nieoficjalnie" zadebiutował w roku 1822 (17 lat) książką “ Młodzieńcza-próba” (Ungdoms-Forsoeg), którą podpisał pseudonimem Villiam Christian Walther. Był to czysty plagiat (m.in. B.S. Ingemanna), brak zainteresowania spowodował, że cay nakład został zmakulaturowany. Prawdziwy debiut miał miejsce w roku 1829 książką " Podróż na piechotę " ("Fodreise") i wodewilem (wystawiony tylko 3 razy w Teatrze Królewskim w Kopenhadze) " Miłość na wieży kościoła Mikołaja albo co mówi parter " ("Kjarlighed paa Nicolai Taarn eller Hvad siger Parterret)".
Debiut
Baśnie i historie
Pierwszy tekst, który HCA określił jako "baśń", to " Dzwon-nurka " " Dykker-Klokken ". Baśń ta została wydrukowana w roku 1827 w literackim czasopiśmie Johana Ludviga Heiberga - " Kjobenhavns flyvende Post ". Nie jest to jednak "baśń", jest to raczej pełne fantazji opowiadanie, które znalazło się w książce-debiucie " Fodrejse " (1829) jako rozdział 12. Pierwszą wydrukowaną prawdziwą baśnią była baśń " Doedningen ", która znalazła się w zbiorze wierszy HCA w roku 1830 " Digte ". Jest to stara baśń ludowa, znana w wielu kulturach (np. Księga Tobiasza, Stary Testament), opowiedziana na nowo, żywym językiem w stylu inspirowanym stylem Niemca Musäusa. W 1835 ukazują się dwa pierwsze zeszyty, które HCA nazywa " Baśnie opowiedziane dzieciom " " Eventyr, fortalte for Born ", określenie, które HCA zachowuje aż do roku 1841. W 1843 HCA zmienia określenie na " Nowe baśnie " " Nye Eventyr ", a w roku 1852 wprowadza określenie " Historier ", wreszcie określa swoje krótkie formy jako " Baśnie i Historie ". HCA wydał za życia 156 baśni i historii. Po jego śmierci pojawiło się 18 tekstów, które charakterem zbliżone są do tego gatunku, dalej 33 wieczory z " Billedbog uden billeder " oraz pięć innych tekstów. HCA jest więc autorem 213 baśni i historii wliczając “ Świecę łojową ”, odnalezioną w 2012 i adresowaną do Madam Bunkeflod. THE COMPLETE ANDERSEN jest kompletnym katalogiem baśni i historii H.C. Andersena w języku angielskim (amerykańskim) publikowanych w Internecie.
Powieści
Dramaty
Literatura
Autobiografie
Opisy podróży
Rękopis “ Baśń mojego życia”, strona 22, (1855)
Rękopis “ Baśń mojego życia”, okładka, (1855)
Hans Christian Andersen
Dzienniki