Rok
1875 - ostatni rok życia Hansa Christiana Andersena |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Styczeń
Po rozmowach z kompozytorem Axelem Liebmannem HCA pracuje nad dialogami
w operze "Festen paa Kenilworth". Uważa, że pierwsza
wersja opery jest przestarzała.
14. lutego
Wiersz "Kjøbenhavn"
ukazuje się w numerze 137 czasopisma "Nær
og Fjern".
21. lutego
Wiersz "Odense" ukazuje sie w czasopiśmie "Illustreret
Tidende" z obrazem Odense oglądanym ze wzgórza Nonnebakken.
1. kwietnia
HCA zostaje mianowany Kommandorem Duńskiego Sztandaru, pierwszego stopnia.
2. kwietnia
W dniu swoich siedemdziesiątych urodzin spotyka się z wyrazami uznania
płynącymi ze wszystkich stron. W Odense wmurowana zostaje tablica pamiątkowa
na ścianie domu, w którym spędził dzieciństwo. Wieczór spędza u rodziny
Melchior. HCA z trudem daje sobie radę z uroczystościami i wizytami
w ciągu kilku następnych dniach, podobnie jak urodzinowy wieczór u państwa
Melchiorów kosztuje go wiele wysiłku i nadweręża jego słabe zdrowie.
W dniu urodzin HCA Teatr Królewski wystawia "Den ny Barselstue"
i "Liden Kirsten".
2. kwietnia
Ukazuje się pozycja z duńską i angielską okładką " Historia "Hans
Christian Andersen, Historien om en Moder i Femten Sprog udgiven af
Jean Pio og Vilh. Thomsen". Wydawnictwa - London Kjøbenhavn
Leipzig Williams & Norgate C.A. Reitzel F.A. Brockhaus; Druk - Bianco
Luno (w cenie 3 kr.). Jest to "Historia o matce" w
piętnastu językach - duński, szwedzki, islandski, niemiecki, plat niemiecki,
holenderski, angielski, francuski, hiszpański, nowogrecki, rosyjski,
polski, czeski, węgierski i fiński.
4. kwietnia
Wiersz "Dom mojego dzieciństwa" ("Mit Barndoms
Hjem") zostaje opublikowany w czasopiśmie Søndags-Posten,
"tygodniku ilustrowanym dla pożytku i przyjemności wszystkich stanów"
("illustreret Ugeblad til Nytte og Fornøielse
for alle Stænder")
- wraz z obrazem domu, w którym HCA spędził dzieciństwo.
10. kwietnia
HCA otrzymuje egzemplarz gazety londyńskiej "Evening News",
gdzie jest omawiany jako najbardziej czytany ze współczesnych twórców
literatury, i, że baśnie "zapewniają mu miejsce na tym Pantheonie
gdzie Homer i Schackspear (pisownia HCA) żyją wiecznie" (dziennik
z datą 2. kwietnia 1875 roku). |
4.
sierpnia 1875 - HCA umiera |
 |
4.
sierpnia 1875
HCA umiera pięć minut po jedenastej. Jako przyczynę śmierci podaje się
raka wątroby. Ilustrator Knud Gamborg rysuje portret HCA na łożu śmierci.
Rysunek zamieszczony zostaje w artykule opublikowanym w Illustreret
Tidende (w artykule HCA wyidealizowany i upiększony). Na rysunku HCA
jest sam, drzeworyt natomiast przedstawia Hansa Christiana Andersena leżącego
na łożu śmierci, otoczonego członkami rodziny Melchior. |
|
11.
sierpnia
Uroczystości pogrzebowe odbywają się 11. sierpnia w Kościele Naszej Pani
( Vor Frue Kirke ) - katedra ( Domkirken ) w Kopenhadze, są obecni król
i następca tronu. Mowę pożegnalną wygłasza stiftsprovst C. Rothe i biskup
Odense C.T.
Engelstoft. Śpiewano pieśń HCA "Jak liść, co z drzewa upada"
i pieśń:
"Śpij
zmęczona dziecino, śpij słodko,
nigdy więcej nie zaznasz trwogi i nikt Cię już więcej nie zrani",
napisaną
na okoliczność przez poetę Carla Plouga.
|
HCA
został pogrzebany na cmentarzu Assistens Kierkegaard w miejscu, które
Edvard Collin wybrał dla HCA, siebie i swojej żony Henrietty. HCA został
dlatego złożony po zachodniej stronie grobu, i upamiętniający go kamień
nagrobny umieszczony został również w tym samym miejscu. Edvard umiera
w 1886, Henriette w 1894. Zgodnie z życzeniem zostają pochowani obok Hansa
Christiana. Do
roku 1914 na ich wspólnym grobie były dwa kamienie, ale kamień nagrobny
Edvarda i Henrietty został przeniesiony na grób rodziny Collinów, znajdujący
sie na innym cmentarzu - Frederiksberg Kierkegaard (w granicach Kopenhagi).
Powodem była nieprzychylna polemika na łamach gazet dotycząca "traktowania"
HCA przez rodzinę Collinów. Ciała Edvarda i Henrietty pozostały tam gdzie
zostały pochowane, tzn. obok ciała Hansa Christiana. Dzisiaj na środku
grobu stoi pionowa płyta upamiętniająca tylko HCA. |
 |
POETA
HANS CHRISTIAN
ANDERSEN
U. 2. KWIETNIA 1805
Z.
4. SIERPNIA 1875
|
Kamień
na grobie Hansa Christiana Andersena na cmentarzu Assistens Kierkegaard
w Kopenhadze. |
Pod
nazwiskiem, imieniem i datami urodzin i śmierci poety wyryto cztery
ostatnie linie wiersza "Starzec" ("Oldingen"),
napisanego przez HCA w roku 1874:
DUSZA,
KTÓRĄ BÓG NA SWÓJ OBRAZ DO ŻYCIA PRZYWOŁAŁ,
JEST
NIEZNISZCZALNA , I W NICOŚĆ ODEJŚĆ NIE MOŻE.
ŻYCIE TU NA ZIEMI, JEST WIECZNOŚCI SIEWEM,
NASZE CIAŁO UMIERA, A DUSZA PRZY ŻYCIU ZOSTAJE!
( Den Sjæl,
Gud i sit Billede har skabt,
Er uforkrænkelig,
kan ej gaa tabt.
Vort Jordliv her er Evighedens Frø,
Vort Legem dør,
men Sjælen
kan ej dø!) |
Prawa
do tekstów Hansa Christiana Andersena
przechodzą na wydawnictwo Reitzel za 40.000 kr. [co odpowiada wartości
min. 2.000.000 kr. w roku 1993; majątek własny HCA został w dniu jego
śmierci oszacowany na 56.452 kr., co odpowiada wartości ok. 3.000.000
kr. w roku 1993], z czego pierwsze 5.000 kr. wypłacono 15. stycznia
1876. Suma pozostała po podatku przeznaczona została na legat dla żeńskich
potomków rodziny Collinów oraz dla wdów po męskich potomkach rodziny
Collin. Suma podstawowa fundacji nie mogła być niższa od 20.000 kr.
Nowe postanowienie z roku 1950 podwyższyło tą wartość do 30.000 kr.
[ok. 3-400.000 kr. w roku 1993]. Uzyskiwane procenty rozdzielane są
pomiędzy kobiety z rodziny - Collinów i w drugim rzędzie kobiety z rodziny
H.C. Ørsteda.
W przypadku braku kandytatek, pieniądze mają być przekazane do dyspozycji
Gminy Kopenhaga, na stypendia do podziału pomiędzy biednych duńskich
poetów albo muzyków. |
|
|
|